Blog

Soms vragen ontwikkelingen om een kleine beschouwing. Hans de Rijk geeft zijn persoonlijke mening over:

_{Deze blogs staan altijd op mijn linkedin pagina, wil je reageren? Zet een reactie onder de post op linkedin of stuur een mail naar info@kinderboerderijenactief.nl}

.

Kinderboerderij met een gezonde exploitatie

Klik hier voor de gesproken blog

Kinderboerderijen profileren zich graag als een aantrekkelijk groen uitje dat ook nog eens dichtbij is. Omdat veel gemeenten dit belangrijk vinden, financieren ze geheel of gedeeltelijk de exploitatie van de kinderboerderij. Maar is dit een gezonde exploitatie? Uit een onderzoek van JOGG-Teamfit (2023) blijkt dat consumenten een bezoek aan de kinderboerderij als leuk uitje zien. Toch zijn er ook wat kritische geluiden en gezonde wensen als het gaat over de toekomst van de kinderboerderij.

Is de kinderboerderij namelijk wel zo gezond bezig als de meest verkochte producten ijs, chips en friet zijn? Ook al is de gemiddelde kinderboerderij niet uitgerust met een uitgebreide kiosk voor versnaperingen, ook incidenteel voedingsaanbod zoals tijdens kinderfeestjes of themadagen kan gezonder. In ieder geval 46% van de bezoekers geeft aan ontevreden te zijn met het huidige voedingsaanbod en zou graag zien dat:

• Er meer gezondere keuzes zijn
• Gezond eten en drinken goedkoper is
• Gezondere producten beter zichtbaar zijn

Nu hoor ik kinderboerderijenmensen al denken: ‘onze gemeente moest bezuinigen en heeft toen het (subsidie)budget van de kinderboerderij gekort’. Dus ja, je moet ergens inkomsten vandaan halen… Dan maar producten die snel iets opleveren, lang houdbaar zijn en goed afgenomen worden. Tja, dat is natuurlijk een waarheid. Met te weinig middelen kan een kinderboerderij niet blijven bestaan.

Op dit moment zijn er ruim 200 gemeenten aangesloten bij JOGG en zij laten zien dat een gezonde jeugd en een gezonde toekomst belangrijk zijn. Inspanningen zijn nodig om de leefomgeving kinderen gezonder te maken. Als er een plek is waar veel kinderen komen dan is het de kinderboerderij.

Misschien ‘valt’ de kinderboerderij ambtelijk of politiek in het vakje ‘groen’ of ‘duurzaamheid’. Logischerwijs zou men zich af kunnen vragen of drukbezochte kind-locaties een bijdrage kunnen leveren aan een gezondere jeugd. Ik hoop dat dan al heel snel de kinderboerderij in beeld is. Want als er één locatie is die verbindend kan zijn tussen jong en ouder, gezond eten, bewegen en ook kinderen nog wat leert over de herkomst van voeding dan is het de kinderboerderij! 

Gaat de kinderboerderij dan nu spontaan het in- en verkoopbeleid aanpassen? Waarschijnlijk niet. Is daar stimulans voor nodig? Waarschijnlijk wel. Is de gemeente (gedeeltelijk) financier van kinderboerderijen? Heel vaak wel. Dan lijkt mij een goed gesprek over gezondere exploitatie bij een aanvraag van een (nieuwe) subsidie toch een kans. Een kans voor een gemeente om te sturen met middelen die al ‘geoormerkt zijn’ en misschien iets meer erbij. Voor een kinderboerderij organisatie de kans om te laten zien wat er nodig is voor een gezondere exploitatie.

Naast (prestatie) afspraken over openstelling, dierenwelzijn, duurzame en toegankelijkheid ambities ook afspraken over een gezonde verantwoording van de exploitatie en bedrijfsvoering! Een gezonde uitdaging voor kinderboerderij en gemeente.

Belangrijk voordeel: de wens van 73% van de (groot)ouders dat er tijdens een bezoek een gezondere keuze is voor (klein)kinderen komt zo makkelijker in beeld. En (groot)ouders worden verleid om die gezonde keuze voor hun (klein)kinderen te maken en zo bij te dragen aan een gezonde jeugd en een gezonde exploitatie!   

Uitdaging:
Welke kinderboerderij organisatie en/of gemeente heeft ambitie om voor 2024 een gezonde exploitatie van de kinderboerderij meer onderdeel te laten zijn van de reguliere afspraken en zichtbaar te maken dat gezond de norm is?

Heeft de kinderboerderij een USP of een verdienmodel?

Afgelopen week kwam het dierenbeleid van kinderboerderijen uitgebreider in het nieuws.
Maar is wat er in het nieuws kwam eigenlijk wel beleid van de kinderboerderijen? Editie NL berichtte op 3 april over een ‘adoptiegeit geslacht’. Op zaterdag 8 april sprak NPO-radio1 iemand over diervriendelijke kinderboerderijen als vervolg op dit voorval die vond dat een diervriendelijke kinderboerderij een plek is waar niet meer gefokt wordt met dieren.

Het item bij EditieNL ging over de communicatie die de kinderboerderij niet ondernam naar de adoptanten en men er dus zelf op een vervelende manier achter moest komen dat het diertje weg was. Niet (goed) communiceren is in mijn ogen iets heel anders dan diervriendelijkheid en openheid.

Presentator Pieter van der Wielen van het NPO-radio1 programma Nieuwsweekend vroeg wat het verdienmodel is voor kinderboerderijen om te fokken met dieren. De geïnterviewde gaf hier naar mijn idee een niet duidelijk antwoord op. Kinderboerderijen die de inkomsten van de jonge dieren verkoop nodig hebben om te overleven zijn niet op de goede weg. En kinderboerderijen hebben geen verdienmodel, als je wil verdienen met een kinderboerderij kan je het beschikbare geld beter op de bank zetten. Dat levert niet veel op, maar nog meer dan verdienen aan een kinderboerderij!
Jonge dieren werden wel terecht genoemd als blikvanger voor bezoekers. Daar heeft men een punt. Kijk eens naar de sociale media van veel kinderboerderijen; je zou dit kunnen samenvatten als: een lammetje, en weer één , en weer één… oja, ook nog schattige kuikens.
Terecht dat de vraag over de hoeveelheid jonge dieren dan opgeworpen wordt.

Het mechanisme wat dan vaak in werking gaat bij kinderboerderijen is… ‘We zeggen er niets over’.
En dat is zonde en niet nodig. Er zit meestal een gedachte achter het hebben van jonge dieren op de kinderboerderij. Daar mag en kan je het mee eens of oneens zijn natuurlijk. Medewerkers en branche zouden meer openheid moeten durven geven over waarom ze (beperkt) fokken met dieren, hoeveel er geboren zijn, waar de dieren na vertrek van de kinderboerderij naar toe gaan en hoe goed er voor gezorgd wordt. Niet het verdienmodel maar het #USP van de kinderboerderij wordt te weinig belicht. USP = Unique Selling Point of te wel: het unieke van de kinderboerderij. In marketingtermen: het onderscheidend vermogen.

Dit unieke wat de kinderboerderij heeft is ‘een echte beleving’. Een beleving voor iedereen jong en oud en dichtbij.
Daar kunnen ook jonge dieren bij horen die voor een deel aanvullend zijn op het bestaande dieren bestand. Maar daar hoort vooral uitleg en educatie bij. Van die unieke combinatie moet de kinderboerderij zich meer bewust zijn en zichzelf duidelijker op dat vlak profileren en zichtbaar maken. Zichtbaar als er naar gevraagd wordt, maar liever nog ongevraagd een grote mate van openheid en durf hierover te spreken in de media als er een vraag komt. Breng het onderwerp zelf ter sprake in een context waarbij je laat zien waar de kinderboerderij in de volle breedte staat. Niet een verzameling dieren waarmee gefokt wordt maar een plek waar met doordacht beleid educatie gegeven wordt, dichtbij (stads)mensen over herkomst van voeding, dierenwelzijn, natuur en duurzaamheid.

Er zit naar mijn idee dus geen spanningsveld tussen diervriendelijke kinderboerderijen en reguliere kinderboerderijen. Er zit wel spanning op een open discussie over dit onderwerp. Laten we hier open het gesprek over aangaan en actief de media hiervan op de hoogte te houden. Geeft nog mooiere gesprekken op een paaszaterdagochtend en andere momenten op NPO-radio1.

Kinderboerderij kan zonder herten!

_{29 januari 2023}

Voorop gesteld, een hert is een machtig mooi dier!
Maar een kinderboerderij kan naar mijn idee best zonder herten! Daarmee is het besluit van Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Adema op 26 januari om de fok met herten in gevangenschap per 2024 te verbieden één zonder echte gevolgen voor het voortbestaan van kinderboerderijen.

Een kinderboerderij is een educatieve voorziening in de buurt waar jong en oud eenvoudig in contact kunnen komen met landbouwhuisdieren. Herten zijn naar mijn idee geen landbouwdieren en geen huisdieren. Mooi om op afstand in een natuurlijke omgeving naar te kijken maar daarmee minder geschikt voor een kinderboerderij.
Bij NOS nieuws werd het artikel over het besluit gestart met het bambigevoel, maar afgesloten met de zin, quote: “Andere ‘kinderboerderijdieren’, zoals alpaca’s, lama’s, ezels, schapen, geiten en kamelen staan wel op de lijst.”
Ik denk dat we als kinderboerderijen goed educatief bezig zijn maar in het algemeen nog wel scherper uit moeten leggen welke dieren nu thuishoren op een kinderboerderij.
Bij schapen en geiten krijg je een duidelijk ja op de vraag of die op een kinderboerderij horen. Maar Alpaca`s, lama`s en kamelen zijn in mijn ogen geen kinderboerderijdier.
De grens stellen is ook een richting geven waar die grenst begint. Ik ga een poging doen.

Een kinderboerderij is naar mijn idee geen plek waar een verzameling dieren aanwezig is omdat het leuk is om naar te kijken of om zo maar te hebben. Het is een plek waar de beherende organisatie een educatief doel heeft waar de aanwezigheid van specifieke diersoorten helpt om dit doel te bereiken. Uitleg over de herkomst van ons voedsel zoals melk, vlees, eieren wordt tastbaarder als de dieren die dit voor ons produceren binnen handbereik te ervaren zijn. Verantwoord huisdieren houden wordt makkelijker als je kan ervaren wat zorg voor een huisdier echt betekent.

Een ontwikkelde kinderboerderij geeft bezoekers een educatieve handreiking in de vorm van lessen, activiteiten of projecten om te beseffen welke keuze hier als ‘consument’ in te maken is.
Een goede kinderboerderij geef jong en oude de gelegenheid om mee te kunnen doen en te ervaren. Als je op een kinderboerderij kan helpen met de verzorging van (huis)dieren is het zelf houden van deze dieren misschien niet eens noodzaak of doe je ervaring en kennis op.

En daar raak je een mooi punt. Kennis en kunde is belangrijk om goede zorg te kunnen geven aan dieren die door mensen gehouden worden. Ook dit komt steeds meer in wettelijke kaders vast te liggen.
Kennis en kunde moet aanwezig zijn bij medewerkers van kinderboerderijen. Kennis en kunde over de dieren die ze hebben en de dieren waar ze bezoekers bij betrekken. Het gaat naar mijn mening dus niet om het idee zo veel mogelijk bezoekers te trekken met bijzondere dieren maar betzoekers vast te houden en terug te laten komen omdat ze bijzondere ervaringen hebben met goed te houden en te benaderen diersoorten.     

Daarmee is het verdwijnen van het hert op de kinderboerderij volgens mij geen ramp en houden we genoeg mogelijkheden over voor goede en betrokken educatie.

Jobhoppen op de kinderboerderij!

26 december 2022

In december is het goed om eens terug te kijken naar wat er dit jaar allemaal gebeurd is. Genoeg natuurlijk in zo`n roerig jaar als 2022, maar ik beperk mij even tot een onderwerp welke mij opviel in de kinderboerderijenwereld.

Was de kinderboerderijenbranche niet die oase van rust als het gaat om #jobhoppen? Mooie en afwisselende banen waar menigeen een groot deel van zijn of haar carrière op dezelfde plek werkt. Het afgelopen jaar viel mij op dat ook de #arbeidsmarkt in de kinderboerderijensector goed in beweging kwam en is. Opvallend veel vacatures en veel bestaande contacten die laten weten een andere baan te hebben of dat je opeens een ander aan de telefoon krijgt. Vers bloed en nieuwe inzichten zijn natuurlijk heel gezond voor een sector. Maar dit jaar wel opvallend.

Als er iemand een andere baan heeft dan moet je als werkgever op zoek naar een goed gekwalificeerde nieuwe medewerker. Hoe en waar vind je die? Welke kwalificaties zijn belangrijk bij een veranderende omgeving rond de kinderboerderij? Zijn er misschien nog goede stagiaires van de dierverzorgingsopleidingen die geschikt zouden kunnen zijn, maar hebben die al voldoende werkervaring? Zo maar enkele vragen waarvan ik hoop dat die voor de werving start goed overdacht worden. Want even makkelijk en snel goede geschikte mensen vinden is ook in de kinderboerderijensector moeilijker geworden. Het aanbod van leuke banen in de sector en daarbuiten is groot. Misschien nog wel belangrijker: hoe zorg je ervoor dat jouw plek positief opvalt en potentiele nieuwe medewerkers in jouw aanbod een mooie uitdaging zien! Laat jullie sociale media zien dat voor een baan op de kinderboerderij meer nodig is dan dieren(plaatjes) leuk vinden?

Dat vraagt van bestuur, collega`s, leidinggevende of werkgever ook omdenken en aanpassen. Op welke wijze kan een nieuwe medewerker #leren en zich #ontwikkelen? En is het dus aantrekkelijk om langer voor jouw organisatie werkzaam te blijven. Stel je jouw advertentie ruim en open genoeg op? Waar plaatst je jouw vacature en heb je daarbij #diversiteit in beeld? Wat vind je de belangrijkste kwaliteit die een nieuwe medewerker mee zou moeten brengen, benoem en omschrijf die dan eens op een andere dan de gebruikelijke manier! Zoek je eigenlijk weer opnieuw naar ‘het schaap met de vijf poten’ maar is de waardering van die unieke kandidaat passend genoeg.
Nadenken hoe nieuwe medewerkers ingewerkt worden en door wie, zijn verwachtingen en basiswerkwijze al wel eens goed beschreven. Want binnenhalen is één maar binnenhouden een tweede.

Al met al is #werving een vak en de juiste keuze maken een kunst. Ook op dit vlak is er best wat werk aan de winkel en niet alleen in deze sector. Unieke banen maar een unieke kans om hier positief in af te wijken en mooie nieuwe mensen in onze sector te verwelkomen.

Gaat JINEK voor de kinderboerderij?

16 nov 2022

Afgelopen zaterdag brachten cabaretiers Niels van der Laan en Jeroen Woe weer een pakkend en actueel liedje in het TV-programma ‘Even tot hier’, Asiel. Het ging over de ‘financiële voordelen’ van de regeling voor de opvang van asielzoekers. En de kans om met dit extra geld bijvoorbeeld  een ‘nieuwe kinderboerderij’ te financieren. Zeer creatief bedacht natuurlijk.

Regelmatig gaan personages in de soap Goede tijden Slechte Tijden met hun kinderen ‘naar de kinderboerderij’. En de zichtbaarheid van kinderboerderijen in populaire (TV)programma’s begon dit jaar met een aflevering van Flikken Maastricht. Op 4 februari was te zien welke gevolgen het ontbreken van geld op een kinderboerderij kan hebben. Dierenmishandeling op de kinderboerderij kwam ook nog even langs.

Is dit allemaal de dagelijkse praktijk? Geeft dit een goed beeld van de Nederlandse kinderboerderij? Persoonlijk denk ik van niet. Het is natuurlijk mooi dat de kinderboerderij in de Nederlandse samenleving een vast plekje heeft verworven, maar aan het kinderboerderij imago moet nog wel wat gesleuteld worden door de sector. Als beleidsmakers, programmamakers, politici en vele anderen bezig zijn met hun werk is het belangrijk dat ze de mogelijkheden van kinderboerderijen op waarde weten te schatten en inzetten op hun kracht. In plaats van het zielige imago rond gedoe met dieren of het ontbreken van geld voor het beheer verdient de kinderboerderij als natuurlijke en aantrekkelijke ontmoetings- en beleefplek in de buurt meer aandacht. Dat is natuurlijk minder spannend voor een drama serie of een gevatte tekst in een liedje. Meer iets voor een talkshow!

Mocht er een keer aan de talkshowtafels van Khalid &Sofie, JINEK, Beau, Humberto, Op1, Tijd voor MAX, Goedemorgen Nederland, HLF8 ruimte zijn voor een aardig en positief gesprek over een plek in ieders buurt waar veel te beleven valt. Mijn suggestie aan redacteuren: overweeg eens en kinderboerderijen-item. Thema`s genoeg om te bespreken: #dierenwelzijn #kundigheid & arbeidsmarkt medewerkers #inclusie en de ambitie van #diversiteit #participatie #duurzame voorbeeldfunctie. Genoeg haakjes te vinden! Welke talkshow gaat als eerste voor de kinderboerderij?!     

Open of dicht: dat is de vraag

20 december 2021

Wat is er nu zo noodzakelijk aan het open houden van een kinderboerderij?
Die vraag heeft menig kinderboerderijmedewerker afgelopen zondag gekregen. Soms op een verbaasde toon, soms veroordelend, hopelijk ook op een begripvolle toon.

Open mogen zijn in een periode dat er heel veel niet mag roept vragen op. En vraagt uitleg en verantwoord omgaan met dit voorrecht.

Het mag omdat …
Eigenlijk is het antwoord op het open mogen zijn van de kinderboerderij heel simpel.
Buitenspeeltuinen en kinderboerderijen met een wijk of gemeentefunctie zijn uitgezonderd van sluiting. Hiermee wordt beoogd om buiten spelen voor alle kinderen mogelijk te maken.
Omdat het juist, normaliter al, om wijkvoorzieningen gaat worden extra reisbewegingen voorkomen.

De verantwoorde keuze ..
Iedere beherende kinderboerderij organisatie heeft zaterdagavond na de persconferentie een afweging gemaakt: open of niet. Duidelijk werd dat het onder voorwaarden mocht. Maar of het lokaal ook kan hangt van meer af dan alleen ‘de mededeling van Mark en Hugo’.
Hoe groot verwacht je dat de toeloop zal zijn als bijna alles waar mensen naar toe kunnen dicht is? Hoe kijken de (vrijwillige) medewerkers of bestuur aan tegen de situatie? Soms zal een keuze afhangen  van de leeftijd van de (vrijwillige) medewerkers. In heel veel gevallen valt de keuze dan op OPEN zijn (maar gebouwen dicht), maar dicht gaan mag ook.

Verantwoord open betekent naar mijn idee ook dat er nu even geen activiteiten zijn. Bezoekers en medewerkers dringend gevraagd wordt de geldende coronaregels op te volgen. Maar zeker ook dat kinderboerderij beherende organisaties de situatie niet gebruiken om juist extra toeloop te genereren.

Nu open mogen zijn is geen ‘verdienmodel’, maar kinderen verdienen een groene speelplek in de buurt: juist ook in deze tijd!

Open of dicht; dit is mijn antwoord
_{Inspiratiebronnen gesprekken met KB medewerkers en bericht: website rijksoverheid n.a.v. persconferentie 18 dec 2021}